به گزارش نسیم خنداب به نقل ازخبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اربعین حسینی، چهلمین روز پس از شهادت امام حسین (ع) و مصادف با بیستم ماه صفر است که دارای آداب و اعمال پر فضیلتی است که در روایات بسیار توصیه شده و می توان آنها را در جوار حرم امام حسین(ع) و یا از راه دور انجام داد.
از امام حسن عسکری علیه السلام روایت شده که فرمود: نشانه هاى مؤمن پنج چیز است:
بجاى آوردن پنجاه و یک رکعت نماز (۱۷ رکعت نماز واجب و ۳۴ رکعت نافله)، زیارت اربعین (امام حسین)، انگشتر به دست راست نهادن، پیشانى را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم اللّه الرّحمن الرّحیم را در نماز بلند گفتن.
زیارت امام حسین علیه السلام و زیارت اربعین از مهمترین اعمالی است که در کتب ادعیه بر خواندن آنها در روز بیستم صفر تأکید شده است.
مهمترین اعمال شب و روز اربعین حسینی
خواندن دعای چهل و سوم «صحیفه سجادیه»
قرائت ۱۰ مرتبه این دعا برای روزهای ماه صفر به ویژه در اربعین حسینی فضیلت بسیار برای مومن دارد:
«یا شَدیدَ الْقُوی وَیا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنی شَرَّ خَلْقِکَ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَصَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ»،
ای سخت نیرو و ای سخت عقوبت! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! در برابر عظمت تو همه آفریدگانت خوار شدند، پس کفایت کن از من شر خلقت را. ای نیکو ده، ای زیبایی بخش، ای نعمت بخش، ای فزون بخش، ای که معبودی جز تو نیست! منزهی تو و من از ستمکاران هستم. پس دعای او یونس را اجابت کردیم و از اندوه نجاتش دادیم و این چنین نجات دهیم مؤمنان را و درود خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزه اش.
زیارت امام حسین(ع)
بنابر حدیث امام حسن عسکری(ع) ، زیارت اربعین یکی از پنج نشانه ای است که در تعریف مؤمن آمده است، به همین دلیل هر ساله عده کثیری از ممسلمانان از سراسر دنیا با پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) در کربلا می روند. پیاده روی کربلا آداب و اعمالی دارد.
۱. پیاده روی اربعین
یکی از این آداب زیارت حرم سیدالشهدا(ع) و ۷۲ شهید کربلا است که در احادیث و روایات بسیاری بیان شده است. ائمه معصوم(ع) برای از یاد نرفتن قیام بزرگ اام حسین(ع) و ادامه مسیرآنحضرت، روز اربعین را بزرگ شمرده و از اولین زائر حسینی یعنی جابر بن عبدالله انصاری که در اولین اربعین خود را به قبر شهدای کربلا رساند، تجلیل کردند. همچنین درباره ثواب زیارت امام حسین(ع) بسیار سفارش کرده اند.
۲. غسل زیارت و دعا
شیخ طوسی در کتاب مصباح از صفوان جمّال روایت کرده است:
از امام صادق( ع) برای زیارت مولایمان حسین(ع) اجازه خواستم و استدعا کردم برای من جهت زیارت آن حضرت دستورالعملی ذکر کند که به آن صورت به زیارت اقدام کنم.
امام صادق (ع) فرمود:
ای صفوان، پیش از حرکت به سفر، سه روز روزه بدار و روز سوم غسل کن. پس اهل و عیال خود را نزد خویش جمع کن و چنین بگو «اللّهم انیّ استودعک… ».
آنگاه دعایی تعلیم او فرمود که وقتی به فرات برسد بگوید. سپس فرمود:با آب فرات غسل کن. به درستی که پدرم مرا از پدرانش علیهم السّلام خبر داد که رسول خدا(ص) فرمود:همانا فرزند من حسین، پس از من در کنار فرات کشته خواهد شد، هر که او را زیارت کند و از فرات غسل نماید، گناهان او بریزد و مانند روزی شود که مادر او را به دنیا آورده است.
چون غسل کنی در حال انجام غسل بگو:
«بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اللهُمَّ اجْعَلْهُ نُورا وَ طَهُورا وَ حِرْزا وَ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَ سُقْمٍ وَ آفَهٍ وَ عَاهَهٍ اللهُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبِی وَ اشْرَحْ بِهِ صَدْرِی وَ سَهِّلْ لِی بِهِ أَمْرِی»
به خدا و با خدا. خدایا آن را قرار ده روشنی و پاک کننده و نگهدارنده و شفای از هر درد و بیماری و آفت و آسیب. خدایا دلم را با آن پاک کن و سینه ام را بگشای و کارم را با آن آسان گردان.
۳. آراستگی و پوشیدن لباس تمیز و خوش بو
در زیارت حضرت امام حسین (ع) آمده است:«هر گاه به زیارت آن حضرت رفتی، با آب فرات غسل کن، لباس های پاکیزه بپوش و پا برهنه به سوی حرم عزیمت کن».
۴. حضور در کنار قبر امام حسین(ع) و بوسیدن ضریح
یکی از آداب دیگر زیارت امام حسین(ع)، نزدیک شدن به قبر، دست نهادن به آن، بوسیدن و ابراز اشتیاق و محبت است. داستان زیارت اربعین جابربن عبدالله انصاری و عطیه گواه این زیارت عاشقانه است که دست روی قبر سیدالشهدا نهاد و بر او درود و سلام داد.
مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان، با گفتن آداب زیارت به این نکته اشاره می کند که برخی افراد دور ایستادن و نزدیک نشدن به ضریح را رعایت ادب به حریم امامت می دانند، ایشان این را اشتباه می دانند و تأکید می کنند که نزدیک شدن به قبر و ضریح و بوسیدن آن یکی از آداب است.
۵. ذکر تسبیح و تکبیر
در زیارت امام حسین(ع) آمده است که قبل از زیارت و در بدو ورود، حتی هنگام رسیدن فرات می رسد تا غسل زیارت کند، صد مرتبه الله اکبر، صد مرتبه لا اله الا الله و صد مرتبه صلوات بگوید. همچنین هنگام زیارت وقتی مقابل قبر امام معصوم قرار گرفت، بگوید:«لا اله الا الله وحده لا شریک لَهُ» که ثواب بسیار بری او نوشته می شود.
زیارت اربعین
خواندن زیارت اربعین از راه دور و یا هنگام زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین از سوی علما و اولیای الهی دارای اهمیت و جایگاه والایی است. پس از جابر بن عبدالله، نخستین زائر کربلای معلی ر روز اربعین سال ۶۱ هجری، این سنت حسنه در سال های حضور ائمه معصومین (ع) با وجود حکومت سفاک و خونریز اموی و عباسی انجام می شد.
در روز اربعین پس از خواندن زیارت اربعین به نیت برآورده شدن حاجت دو رکعت نماز باید خوانده شود و بعد ازآن زیارت وداع اربعین باید خوانده شود.
